BIJ - MIER - VLINDER - SPIN

Een raamwerk voor de omgevingsmanager
Dit raamwerk (model) is een hulpmiddel voor jezelf. Een hulpmiddel om te bepalen welke kwaliteiten je inzet als omgevingsmanager. Kwaliteiten die ontstaan zijn uit je opvoeding, je persoonlijke ontwikkeling en groei. Zoals je weet zijn modellen waardevrij, het is je eigen interpretatie of die van een ander op een model die het een bepaalde betekenis en waarde geeft. Elk van de onderstaande kwadranten heb je nodig, als omgevingsmanager. Ze zijn dus gelijkwaardig. Afhankelijk van je optelsom van je persoonlijke kwaliteiten en dus je persoonlijkheid, zit je in een specifiek kwadrant van dit model. Dit is je “natuurlijke” voorkeurskwadrant. Dit wil niet zeggen dat je, van de overige drie kwadranten, niets van deze kwaliteiten hebt. Integendeel: ook deze kwaliteiten zet je in, afhankelijk van de situatie, om tot een goed eindresultaat te komen.

De transitie waarover tijdens de LOMD 2014 werd gesproken is ook uit te zetten in het model: het zwaartepunt verplaatst van rechtsboven (bestuur-structuur) naar linksonder (creatief-burger).

Dit model geeft je, hopen wij, meer inzicht in je eigen gedrag en kwaliteiten. Daarnaast kan dit model ook gebruikt worden voor je toekomst. Met andere woorden: waar wil je naar toe ontwikkelen en welke kwaliteiten heb je hiervoor nodig? Door antwoord te krijgen op deze vraag, tijdens deze dag, hopen wij je te ondersteunen in je persoonlijke ontwikkeling en je een stapje verder te helpen. Dit model is een eigen fabrikaat en zelfstandig ontwikkeld voor deze bijeenkomst. Wij hopen dat jullie er net zoveel plezier aan zullen beleven als wij tijdens de voorbereidingen!

Ingrid Iding - Bart Klaver - Jan Henk Tigelaar - Marco Maréchal

De Vlinder
Vlinders zijn geliefd bij het grote publiek. De favoriete leefomgeving is voor iedere soort vlinder weer anders. Vlinders leven in uiteenlopende biotopen: van koude toendra's tot woestijnachtige gebieden. Ze spelen een rol in verschillende culturen. Vlinders hebben vaak een karakteristieke fladderende vlucht en sterk uiteenlopende vleugelkleuren.

De omgevingsmanager als vlinder:
De vlinder bevindt zich in het kwadrant waarin creativiteit en de burger dominant zijn. De vlinder kenmerkt zich dan ook als een omgevingsmanager die uit gaat van het belang van de burger en zich minder gelegen laat liggen aan de wensen vanuit het bestuur. De vlinder gaat er vanuit dat een oplossing primair goed moet zijn voor de burgers, gebruikers of omwonenden. De wensen van het bestuur zijn voor hem/haar van minder belang. De vlinder zal er dan ook voor knokken om de belangen van de burgers onder de aandacht te brengen bij het bestuur. De vlinder werkt bottom-up, in plaats van top-down.

De creativiteit van de vlinder komt tot uiting in zijn/haar werkwijze. Voor sommigen lijkt het misschien soms wat chaotisch, maar de vlinder fladdert als het ware tussen de regels door op weg naar een oplossing. Tegenover elk probleem staat een leger aan ideeën om het op te lossen. Soms kan de vlinder zelf ook niet goed uitleggen hoe, maar telkens lukt het weer om de boel vlot te trekken. De vlinder vertrouwt daarbij vooral op zijn/haar goede relatie met de direct betrokkenen en minder op de institutionele verbanden.

De Spin
Spinnen (Araneae) zijn een orde van geleedpotigen die behoren tot de klasse van de spinachtigen (Arachnida). Er zijn tegenwoordig ruim 42.000 verschillende soorten spinnen beschreven. Spinnen hebben een wereldwijde verspreiding en kennen een grote variatie in lichaamsbouw, gedrag en voedselspecialisatie. Ze werken solitair en gestructureerd op elke plek aan de bouw van hun web.

De omgevingsmanager als spin in het web:
De spin bevindt zich in het kwadrant waarin burger en structuur centraal staat. “Als een spin het web voelen”, omschrijft dit type omgevingsmanager. Burgers en structuur is hetgene wat je in de basis drijft en ook stuurt. Burgers snel en goed betrekken is van groot belang voor je in het proces dat moet leiden tot een succesvolle afronding van het project en de bijdrage die je daarin hebt. Zoals een echte spin betaamt vang je de burgers en stakeholders in je net en je laat deze niet meer los. De structuur van het web is aan verandering onderhevig. Van grof (aan het begin) naar fijn naarmate het proces en de tijd zich verder ontwikkeld. Je bent heer en meester(es) binnen je eigen web maar de draden zijn wel (bestuurlijk) verankerd aan de bomen waarin ze gaan geweven worden. Je hebt oog voor de kleinste details en als er een nieuwe burger zich aanmeldt in jouw web, dan ga je hier zorgvuldig en behoedzaam mee.

Kortom, een structurele en gedegen manier van aanpakken met oog voor diegene die in je web terechtkomt. Hier gaat de focus ook naar uit en is het van belang dat hier tijd, geld en aandacht aan besteed wordt en is. Diegene die allemaal in je web zitten hebben ook oog en contact met elkaar en je zult ze voeden met de input die je zelf geeft en ook de anderen stimuleren om deze input aan elkaar te geven.

De Bij
De superfamilie van de bijen (Apoidea) zijn insecten die behoren tot de orde van de vliesvleugeligen (Hymenoptera). Bijen leven soms in volken maar er zijn ook vele solitaire soorten bekend. Tegenwoordig zijn er circa 20.000 bijensoorten beschreven. Bijen zijn belangrijk voor de bestuiving van vele planten en hebben daarom indirect een rol van ongeveer dertig procent in de keten van al het menselijk voedselEen bij is een kolonievormend insect, dat wil zeggen, ze leven allemaal samen, ieder heeft zijn of haar eigen taak. De bij heeft één koningin.

De omgevingsmanager als bij
De bij bevindt zich in het kwadrant waar het bestuur en creativiteit centraal staan. De omgevingsmanager als bij kenmerkt zich als een type met een instinct voor de bestuurlijke verhoudingen en een hoge politieke sensitiviteit. De regels en voorschriften, daar wordt creatief mee omgegaan. De ene keer wordt ‘honing’ uitgedeeld, en in het uiterste geval kan worden ‘gestoken’. Dit leidt vaak tot oplossingen van problemen waar de stelsels en systemen geen antwoord meer hebben. Ze boeken zichtbaar resultaat. De omgevingsmanager helpt bij het scheppen van de randvoorwaarden, met aandacht voor bestuur; instituten en overheden.

In dit systeem van de bij, in dit kwadrant, bij dit type omgevingsmanager, kan een snelle aanpassing tot stand komen door sterke en snelle veranderingen in tijd en ruimte.

Bij de bij kunnen drachtbronnen binnen korte tijd in aantrekkelijkheid veranderen, net als de behoeften binnen een bijenvolk.

De Mier
Mierenkolonies kennen een sterke hiërarchie: koningin, soldaten, verzorgers, voedselmakers etc. De instandhouding van de genen van de koningin is het hoogste doel waar een ieder zijn of haar bijdrage aan levert.

De omgevingsmanager als mier
De mier bevindt zich in het kwadrant waar het bestuur en structuur centraal staan. De mier als omgevingsmanager is van de vier typen het meest letterlijk gericht op “het managen van de omgeving”. Deze persoonlijkheid wil graag aan het stuur zitten om zo de doelstellingen van het project effectief en efficiënt te bereiken. Een mier heeft bestuurlijke voelsprieten, stuurt aan op overeenkomsten met stakeholders, bewaakt de wet- en regelgeving, draagt zorg voor conditionering, benut de interactie en inspraak via juridische procedures en gaat voor een ordelijke aanpak via bewezen methoden en tools.